Στο βίντεο «Living Home», βλέπουμε με γλυκόπικρο τρόπο έναν γιο που, παρότι ο πατέρας του τον στέλνει στον κόσμο, επιστρέφει διαρκώς στο πατρικό σπίτι. Κάθε επιστροφή και πιο περίεργη, κάθε βήμα του και μια αποφυγή του αναπόφευκτου: της ενηλικίωσης και της ανάληψης της προσωπικής του ευθύνης.
Η εικόνα αυτή, που αποτυπώνει έντονα τη θεωρία της προσκόλλησης του Bowlby, μπορεί να ιδωθεί και μέσα από το πρίσμα της εκκλησιαστικής μας παράδοσης: η οικογένεια ως μήτρα αγάπης, αλλά και ως πύλη εξόδου προς τον κόσμο. Οι γονείς είναι οι πρώτοι που αποκαλύπτουν στο παιδί τι σημαίνει να αγαπάς, να σε φροντίζουν, να είσαι ασφαλής. Όμως, αν η αγάπη αυτή κρατά το παιδί δέσμιο, τότε δεν είναι πλέον αγάπη, αλλά φόβος μεταμφιεσμένος σε φροντίδα.
Όπως λέει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος:
«Όποιος αγαπά με φόβο μην χάσει, δεν αγαπά με ελευθερία».
Η υπερπροστασία των γονιών, πολλές φορές, δεν πηγάζει από το ενδιαφέρον, αλλά από την αδυναμία τους να εμπιστευτούν την ελευθερία του παιδιού. Έτσι, αντί να το ετοιμάζουν για έξοδο και κοινωνία, το κρατούν καθυλωμένο στην εξάρτηση – συναισθηματική, πρακτική, υπαρξιακή.
Κι όμως, η Εκκλησία δεν μας καλεί να μείνουμε προσκολλημένοι ούτε στην οικογένεια ούτε σε καμία ανθρώπινη ασφάλεια. Μας καλεί να αποκτήσουμε προσωπικό πρόσωπο, να γίνουμε πρόσωπα σχέσης, όχι φορείς εξαρτήσεων.
Το παιδί καλείται να μάθει να ζει όχι μόνο μέσα από τα μάτια της μητέρας του, αλλά μέσα από το δικό του βλέμμα, φωτισμένο από τον Χριστό, που είναι η αλήθεια και η ζωή.
Και όταν η ζωή ταράζει τη θαλπωρή μας, όπως συμβαίνει και στο τέλος του βίντεο, τότε αναδύεται το ερώτημα: ποιος είμαι πέρα από το σπίτι, πέρα από την οικογένεια, πέρα από το γνώριμο;
Αυτό είναι το μεγάλο πέρασμα προς την ενηλικίωση:
να μπορώ να αγαπώ το σπίτι μου, αλλά να μην είμαι αιχμάλωτός του. Να ευχαριστώ για όσα μου έδωσε, αλλά να περπατώ πια με τα δικά μου πόδια, με τη χάρη του Θεού.
Γιατί τελικά, όπως λέει ο Χριστός:
«Δια τούτο καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και προσκολληθήσεται…» (Ματθ. 19,5)
Η οικογένεια είναι η αρχή. Η ζωή είναι το προσκλητήριο.
Και ο Θεός είναι Εκείνος που περιμένει να Τον αναγνωρίσουμε ως πατέρα – όταν θα έχουμε πια μάθει να στεκόμαστε, να βαδίζουμε και να αγαπάμε με ελευθερία.
